W owym czasie wystąpi Michał, wielki książę, który jest opiekunem dzieci twojego narodu (Dn 12,1)

Od pierwszej strony Biblii z „cherubami i mieczem z połyskującym ostrzem” (por. Rdz 3,24), postawionymi na straży ogrodu Eden, aż po rzesze aniołów zaludniających Apokalipsę, Pismo Święte ożywia obecność tych nadludzkich, ale nie boskich istot, które chociaż inaczej, ale znane były także w kulturze narodów otaczających Izrael. Już sama ich hebrajska nazwa mal'ak i grecka ángelos wskazuje na ich funkcję, oznacza bowiem „posłańca”. Stąd można domyślać się misji i, używając wyrażenia filozofa Massima Cacciarego, „niezbędności” (Niezbędny anioł to tytuł jednego z jego dzieł) tej biblijnej postaci, głoszonej wielokrotnie przez tradycję judaistyczną i chrześcijańską, i potwierdzonej przez Urząd Nauczycielski Kościoła w dokumentach soborowych (począwszy od Credo z Nicei z IV w.) i papieskich oraz przyjętej do liturgii i do pobożności ludowej.

Obowiązkiem anioła jest przede wszystkim strzeżenie transcendencji Boga, czyli Jego tajemniczego i „innego” w stosunku do świata i historii istnienia, ale także przybliżanie Go do nas przez przekazywanie Jego słów i działania właśnie tak, jak robi to „posłaniec”. Z tego też powodu biblijny anioł zdaje się niekiedy wycofywać, by pozostawić przestrzeń Bogu, który sam wkracza na scenę. I tak, w opowiadaniu o płonącym krzewie na początku ukazał się Mojżeszowi „Anioł Pański”, ale zaraz potem "zawołał Bóg do niego ze środka krzewu: «Mojżeszu, Mojżeszu!»” (Wj 3,2–4). Zadaniem anioła jest tu zatem uczynienie widocznym i dostępnym poznaniu Bożej woli, miłości i sprawiedliwości, jak czytamy w Księdze Psalmów: „Anioł Pana zakłada obóz warowny wokół bojących się Jego i niesie im ocalenie” (Ps 34,8). „Swoim aniołom nakazał […], aby cię strzegli na wszystkich twych drogach. Na rękach będą cię nosili, abyś nie uraził swej stopy o kamień” (Ps 91,11–12). Mamy tu tradycyjny obraz Anioła Stróża, dobrze oddany w Księdze Tobiasza w osobie Azariasza – anioła Rafała.

Zadaniem aniołów jest pośrednictwo między nieskończonością Boga a skończonością człowieka i tę funkcję sprawują także wobec Chrystusa. Jak pisał teolog, Hans Urs von Balthazar: „aniołowie otaczają całe życie Jezusa, pojawiają się nad żłobkiem, ukazując splendor zstąpienia Boga pośród nas, pojawiają się ponownie w Zmartwychwstaniu i Wniebowstąpieniu, ukazując splendor wstąpienia w Boga”, ich rola znów polega na zbliżeniu się do ludzi, by odsłonić tajemnicę chwały Bożej obecnej w Chrystusie w taki sposób, by nas nie oślepiła, jak to byłoby z bezpośrednim światłem Bożym.

Anioł jest znakiem Jedynego, który powinien być adorowany – Boga; jest tylko palcem wskazującym na jedyne misterium – Boskie; jest pośrednikiem w służbie jedynego, doskonałego Pośrednika między Bogiem a człowiekiem, Chrystusa Pana – „Do którego bowiem z aniołów powiedział Bóg kiedykolwiek: Ty jesteś moim Synem, Jam Cię dziś zrodził” (Hbr 1,5)? Dlatego niebezpieczne jest wprowadzanie przez ruch New Age do koncepcji aniołów elementów magiczno-ezoterycznych i „tajemniczych obecności”. Anioł może bowiem na tej drodze paradoksalnie przekroczyć granicę demonium. To prawda, że temat upadku anioła jest bardzo drogi tradycji judeochrześcijańskiej, zwłaszcza ludowej, lecz w Biblii występuje jedynie jako aluzja; na przykład List św. Judy mówi o aniołach, „którzy nie zachowali swojej godności, ale opuścili własne mieszkanie” (w. 6). Można również odwołać się do Drugiego Listu św. Piotra, który przypomina: „aniołom, którzy zgrzeszyli, nie odpuścił, ale wydał ich do ciemnych lochów Tartaru” (2,4). W Biblii wyraźnie stwierdzona jest mroczna obecność szatana, który usiłuje rozbić dialog życia i miłości między Bogiem a ludzkością w przeciwieństwie do anioła, który mu sprzyja i wspiera go.

Biblia jest dla ciebie. Mały kurs teologii biblijnej
Kard. Gianfranco Ravasi